2025-yil 1-avgustdan boshlab O‘zbekistonda bir qator iqtisodiy, ijtimoiy va huquqiy sohalarda muhim o‘zgarishlar kuchga kiradi. Quyida ushbu sanadan amal qiladigan asosiy yangiliklar jamlanmasi keltirilgan.
- Bazaviy hisoblash miqdori oshiriladi
Prezident farmoniga binoan, 2025-yil 1-avgustdan boshlab bazaviy hisoblash miqdori (BHM) 375 000 so‘mdan 412 000 so‘mga oshiriladi. Bu o‘zgarish davlat boji, jarimalar, pensiya va stipendiyalar, shuningdek, boshqa ko‘plab to‘lovlarga bevosita ta’sir ko‘rsatadi.
- Ijtimoiy to‘lovlar 10% ga oshiriladi
2025-yil 1-iyuldan boshlab quyidagi ijtimoiy to‘lovlar 10 foizga oshiriladi:
– Yoshga doir eng kam pensiya — 918 000 so‘m
– Nogironlik pensiyasining eng kam miqdori — 1 012 000 so‘m
– 3 yoshgacha farzand uchun nafaqa — 360 000 so‘m
– 3–18 yoshdagi farzand uchun nafaqa — 275 000 so‘m
– Ikkinchi farzand uchun qo‘shimcha — 165 000 so‘m
– Uchinchi va undan keyingi har bir farzand uchun — 110 000 so‘m
– Kam ta’minlangan oilalarga moddiy yordam — 420 000 so‘m
– Pensiyani hisoblash uchun bazaviy miqdor — 471 000 so‘m
1-avgustdan esa davlat tashkilotlari xodimlarining ish haqlari va talabalar stipendiyalari 10 foizga oshiriladi. Eng kam oylik ish haqi miqdori 1 271 000 so‘m etib belgilanadi.
- Jarimalar miqdori oshadi
Bazaviy hisoblash miqdorining oshishi natijasida yo‘l harakati qoidalarini buzganlik uchun jarimalar quyidagicha belgilanadi:
– Xavfsizlik kamarini taqmaslik — 206 000 so‘m
– Texnik ko‘riksiz yoki dori qutisiz harakat — 206 000 so‘m
– Hujjatsiz haydash — 412 000 so‘m
– Sug‘urtasiz haydash — 412 000 so‘m
– Qizil chiroqda o‘tish — 824 000 so‘m
– Noto‘g‘ri joyda to‘xtash — 824 000 so‘m
– Davlat raqamisiz mashina boshqarish — 1 854 000 so‘m
– Tezlikni 20 km/soatdan oshirish — 412 000 so‘m
– Tezlikni 20–40 km/soatga oshirish — 1 854 000 so‘m
– Tezlikni 40 km/soatdan ortiq oshirish — 3 378 400 so‘m
– Tirbandlikda qarama-qarshi yo‘ldan yurish — 3 749 200 so‘m
– Mast holda mashina haydash — 9 377 000 so‘m + 3 yilga haydovchilik huquqidan mahrum qilish
– Kuzovni ruxsatsiz ranglash — 9 377 000 so‘m
- Mo‘g‘ulistondan qo‘y va echkilar olib kirish bo‘yicha imtiyozlar
Prezident qaroriga ko‘ra, Mo‘g‘ulistondan qo‘y va echkilarni olib kiruvchi tadbirkorlarga imtiyozli kreditlar taqdim etiladi:
– Yillik 10% stavka (shundan 3% bank marjasi)
– 5 yil muddatga, 2 yili imtiyozli (foizsiz)
– Garovni 50% gacha sug‘urta mexanizmi bilan qoplash mumkin
Qo‘shimcha imtiyozlar (2025-yil 1-avgust – 2027-yil 31-dekabrgacha):
– Havo transporti xarajatlarining 50% davlat tomonidan qoplanadi
– QQSni ta’minotsiz va foizsiz kechiktirib to‘lash imkoniyati yaratiladi
- Elektr energiyasi to‘lovlari chiqindi qarziga bog‘lanadi
2025-yil 1-avgustdan boshlab chiqindi xizmati uchun qarzi bor abonentlar elektr energiyasi uchun to‘lovni amalga oshira olmaydi. Yangi tartib 1044-sonli qonun asosida joriy qilinadi.
Tartib quyidagicha ishlaydi:
– Har oyning 3-sanasi: chiqindi qarzdorlar ro‘yxati “Hududiy elektr tarmoqlari”ga yuboriladi
– 5-sanasi: 2100 raqamidan SMS-xabar yuboriladi
– 5 kun ichida chiqindi qarzi to‘lanmasa, svet uchun to‘lov tizimi vaqtincha bloklanadi
– Qarzdorlik bartaraf etilgach, to‘lov tizimi avtomatik tiklanadi
E’tibor bering: bu tartib faqat 2025-yil 1-iyuldan keyin paydo bo‘lgan chiqindi qarzlariga tegishli.
Agar chiqindi hisob-kitoblarida xatolik bo‘lsa, mas’uliyat sanitariya tozalash korxonalari zimmasida. Shikoyatlar uchun 1205 raqamiga murojaat qilish mumkin.
