O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Makroiqtisodiy va hududiy tadqiqotlar instituti (MHTI) mutaxassislari 2025-yilning sentyabr oyida Toshkent shahrida uy-joylar uchun taklif etilgan ijara narxlarini tahlil qildi. Tadqiqot natijalari shuni ko‘rsatadiki, AQSh dollarining so‘mga nisbatan qadrsizlanishi va yangi o‘quv yilining boshlanishi poytaxtdagi ijara narxlarining oshishiga sezilarli ta’sir ko‘rsatgan.
Dollar kursining ta’siri va mavsumiy omillar
Mutaxassislar ta’kidlashicha, so‘mning dollarga nisbatan mustahkamlanishi natijasida ijara narxlarining dollarda ifodalangan qiymati oshgan. Boshqacha aytganda, so‘mda belgilangan ijara to‘lovlari o‘zgarmagan taqdirda ham, ularning dollarda qayd etilgan qiymati yuqorilagan.
Shuningdek, yangi o‘quv yili boshlanishi bilan Toshkentga talabalarning oqimi ortgani sababli ijaraga talab ko‘paygan, bu esa ijaraga beruvchilarning narxlarni oshirish kutilmalarini kuchaytirgan.
O‘rtacha ta’mirlangan uy-joylar ijarasi
2025-yil sentyabr oyida o‘rtacha ta’mirlangan xonadonlar uchun o‘rtacha ijara narxlari avgust oyiga nisbatan oshgan:
- 1 xonali – $16 ga oshib, $318 dan $334 ga;
- 2 xonali – $18 ga oshib, $394 dan $412 ga;
- 3 xonali – $25 ga oshib, $477 dan $502 ga;
- 4 xonali – $19 ga oshib, $537 dan $556 ga yetgan.
Eng arzon tumanlar:
- Sergeli: 1 xonali – $293, 2 xonali – $365, 3 xonali – $412, 4 xonali – $474;
- Uchtepa: 1 xonali – $316, 2 xonali – $381, 3 xonali – $432, 4 xonali – $400.
Eng qimmat tumanlar:
- Shayxontohur: 1 xonali – $354, 2 xonali – $472, 3 xonali – $604, 4 xonali – $617;
- Yakkasaroy: 1 xonali – $402, 2 xonali – $506, 3 xonali – $660, 4 xonali – $800.
To‘liq ta’mirlangan uy-joylar ijarasi
To‘liq ta’mirlangan xonadonlar bozorida ham sentyabr oyida o‘sish kuzatildi:
- 1 xonali – $22 ga oshib, $413 dan $435 ga;
- 2 xonali – $34 ga oshib, $580 dan $614 ga;
- 3 xonali – $50 ga oshib, $824 dan $874 ga;
- 4 xonali – $16 ga oshib, $1185 dan $1201 ga yetgan.
Eng arzon tumanlar:
- Sergeli: 1 xonali – $318, 2 xonali – $419, 3 xonali – $497, 4 xonali – $588;
- Uchtepa: 1 xonali – $355, 2 xonali – $464, 3 xonali – $535, 4 xonali – $550.
Eng qimmat tumanlar:
- Mirobod: 1 xonali – $479, 2 xonali – $762, 3 xonali – $1075, 4 xonali – $1462;
- Shayxontohur: 1 xonali – $535, 2 xonali – $746, 3 xonali – $1094, 4 xonali – $1369.
Tadqiqot manbalari va uslubi
Tahlil olx.uz platformasidagi ochiq ma’lumotlar asosida, veb-skreping (web scraping) texnologiyasi orqali amalga oshirilgan.
- Avgust oyida – 31,6 mingta,
- Sentyabr oyida – 28,2 mingta e’lon tahlil qilingan.
Har ikki davr uchun tahlil jarayonida narxlarning eng yuqori va pastki 5 foizlik kvantillari chiqarib tashlangan, bu esa natijalarni yanada ishonchli qiladi.
Xulosa
MHTI mutaxassislari fikricha, Toshkentda uy-joy ijarasi bozorida narxlarning o‘sishi qisqa muddatli bo‘lishi mumkin. Ammo valyuta kursidagi o‘zgarishlar, talabning mavsumiy o‘sishi va turar joy fondining yetarli emasligi kelgusida ham ijara narxlarining yuqori darajada saqlanib qolishiga sabab bo‘lishi ehtimoli mavjud.