O‘zbekistonda onlayn savdo bozori so‘nggi yillarda keskin rivojlandi. Agar bir necha yil avval xaridorlar buyurtmalarini xorijdan haftalab, hatto oylar davomida kutishga majbur bo‘lgan bo‘lsa, bugungi kunda mahalliy va mintaqaviy marketpleyslar hisobiga onlayn xaridlar tez, qulay va ishonchli xizmatga aylandi.
Hozirgi bozorda asosiy o‘yinchilar sifatida Uzum Market, Yandex Market, Wildberries, Ozon va AliExpress faol raqobat olib bormoqda. Har bir platforma foydalanuvchi odatini shakllantirish uchun o‘ziga xos infratuzilma va xizmat modelini tanlagan.
Xaridor uchun muhim omillar
Bugungi foydalanuvchi uchun quyidagi omillar hal qiluvchi ahamiyatga ega:
- yetkazib berish tezligi;
- mahsulotning mahalliy omborlarda mavjudligi;
- assortimentning kengligi;
- ilova va saytning soddaligi (UX);
- buyurtma va qaytarish jarayonining tushunarliligi;
- xizmatlarning barqarorligi va ishonchliligi;
- narxlar va aksiyalar.
Logistika va omborlar tezlikni belgilaydi
Uzum Market boshidanoq mahalliy bozor uchun qurilgan platforma bo‘lib, mahsulotlarning O‘zbekiston hududida joylashgan omborlarda saqlanishi sababli ko‘plab buyurtmalar keyingi kunning o‘zida yetkazib beriladi. Bu tezkorlik foydalanuvchi odatini shakllantirishda muhim ustunlik hisoblanadi.
Yandex Market mintaqaviy omborlar va talabni oldindan prognozlash tizimidan foydalanadi. Ayrim mahsulotlar Rossiya yoki Qozog‘iston orqali yetkazilsa-da, yetkazib berish muddati ko‘pincha aniq va oldindan ma’lum bo‘ladi.
Wildberries va Ozon katta assortiment va markazlashgan logistika modeliga tayangan. Bu yondashuv keng tanlovni ta’minlaydi, biroq ayrim holatlarda yetkazib berish muddati o‘zgarib turishi mumkin.
AliExpress esa asta-sekin mahalliy omborlarni ishga tushirmoqda, ammo ko‘pchilik xaridorlar ongida hali ham “uzoq kutish” bilan bog‘liq platforma sifatida qolmoqda.
Nega UX va qulaylik narxdan ustun?
Amaliy tajriba shuni ko‘rsatmoqdaki, foydalanuvchi uchun eng muhim jihat — bu tezlik va tushunarlilik. Aksiya va promokodlar e’tiborni jalb qilsa-da, qulay interfeys va barqaror yetkazib berish xizmatni kundalik foydalaniladigan platformaga aylantiradi.
- Uzum Market — tezlik va soddalik uchun tanlanadi;
- Yandex Market — bonuslar va ekotizim qulayligi sabab afzal ko‘riladi;
- Wildberries — kiyim-kechak assortimenti bilan ajralib turadi;
- Ozon — elektronika va brend mahsulotlari uchun mos;
- AliExpress — noyob va arzon tovarlar manbai sifatida saqlanib qolmoqda.
Xulosa
O‘zbekistonda marketpleys bozori yetuk bosqichga chiqdi. Bugun onlayn xaridlar endi muqobil emas, balki ko‘plab foydalanuvchilar uchun kundalik ehtiyojni qondiruvchi qulay xizmatga aylandi.
Asosiy trendlar aniq: tezlik, mahalliylik va oldindan aytiladigan xizmat sifati birinchi o‘ringa chiqmoqda. Narxlar va promokodlar esa foydalanuvchi uchun yoqimli qo‘shimcha bo‘lib qolmoqda.
